Zwierzęta na Drodze

Szanowni Użytkownicy Rejestru,

w maju 2016 wprowadziliśmy kilka poprawek w formularzu obserwacji, które usprawniły działanie naszego serwisu i ułatwiły wprowadzanie danych. Otrzymujemy jednak sygnały, że wciąż  pojawiają się wątpliwości przy opisie środowisk wokół miejsca kolizji. Zauważamy je także w procesie weryfikacji niektórych wpisów. W celu ograniczenia niejasności podajemy niżej dodatkowe wyjaśnienia, a przede wszystkich w formie  odnośnika przedstawiamy przykłady, które mogą posłużyć za wskazówkę podczas wpisywania obserwacji. Przykłady są zaczerpnięte wprost z Rejestru, pokazują miejsce kolizji oraz poprawne (tj. zgodne z przyjętymi założeniami) kategorie środowiska i struktur krajobrazu w otoczeniu  tego miejsca.

Infrastruktura drogowa może oddziaływać niekorzystnie na żywotność populacji zwierząt poprzez bezpośrednią śmiertelność czyli ograniczanie liczebność osobników, utratę i fragmentację siedlisk lub stwarzając barierę prowadzącą do odosobnienia poszczególnych populacji. Śmiertelność drogowa jest jednym z bardziej znanych i widocznych czynników wpływających na populacje zwierząt. Każdego roku giną na drogach miliony zwierząt należących do różnych grup systematycznych. Rozpoznanie zjawiska wymaga systematycznego gromadzenia danych dotyczących przypadków kolizji drogowych ze zwierzętami. Badania tego typu obarczone są często pewnym błędem wynikającym z niedostatecznej wykrywalności ofiar, co w rezultacie skutkuje zaniżeniem uzyskanych wyników.

Serwis „Zwierzęta na Drodze” rozpoczął swoją działalność wiosną zeszłego roku. Tym samym minął już rok odkąd wspólnymi siłami gromadzimy informacje dotyczące kolizji drogowych ze zwierzętami. Oficjalne upublicznienie serwisu nastąpiło 11 marca 2015 roku, niemniej w okresie pierwszych kilku miesięcy inicjatywę znało wąskie grono osób. W ten sposób w tym początkowym okresie możliwe było przetestowanie funkcjonalności i udoskonalenie wdrożonych rozwiązań. Kolejnym etapem było stopniowe upowszechnianie rejestru wśród szerszego kręgu przyrodników i ludzi, którym los zwierząt nie jest obojętny. Na przełomie czerwca i lipca 2015 roku rejestr cieszył się już zainteresowaniem kilkudziesięciu użytkowników regularnie wprowadzających swoje obserwacje.

Wiosna w pełni. Zimowa szarzyzna i stagnacja ustąpiła miejsca wesołej i bujnej zieleni. Zmiany widzimy także we wpisach Rejestru. Po wczesnowiosennym nasileniu obserwacji dotyczących płazów, obecnie reprezentacja  różnych gromad zwierząt jest bardziej równomierna. Zwiększa się także liczba wpisów dotyczących osobników młodych. W międzyczasie przyłączyło się do Rejestru wielu nowych aktywnych Użytkowników. To budujące, że problem, który poruszamy nie jest obojętny użytkownikom naszych dróg, a inicjatywa cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Niestety, fakt ten świadczy także o tym jak wiele zwierząt ginie na drogach. Liczba zarejestrowanych ofiar kolizji drogowych przekroczyła już 5 tysięcy!

Za nami już początek wiosny meteorologicznej, astronomicznej i kalendarzowej, zmęczeni zimową szarugą niecierpliwie oczekujemy na wiosnę termiczną i fenologiczną. Tymczasem średnie temperatury dobowe powoli rosną i wkraczają w przedział pomiędzy 0°C a 5°C. Jest to wyraźny sygnał dla wielu gatunków zwierząt, dodatkowo wzmocniony coraz dłuższymi dniami. Na tę właśnie chwilę czekały hibernujące całą zimę płazy – żaby, traszki, ropuchy i kumaki – nadszedł czas wyruszyć do miejsc rozrodu. Można by sądzić, że podczas tej cyklicznej wędrówki realizowanej od wieków towarzyszy im radosne: „Znów wędrujemy ciepłym krajem” jednak dla wielu osobników ta podróż nie skończy się przystąpieniem do godów i wydaniem potomstwa.