Szanowni Użytkownicy Rejestru,
w maju 2016 wprowadziliśmy kilka poprawek w formularzu obserwacji, które usprawniły działanie naszego serwisu i ułatwiły wprowadzanie danych. Otrzymujemy jednak sygnały, że wciąż pojawiają się wątpliwości przy opisie środowisk wokół miejsca kolizji. Zauważamy je także w procesie weryfikacji niektórych wpisów. W celu ograniczenia niejasności podajemy niżej dodatkowe wyjaśnienia, a przede wszystkich w formie odnośnika przedstawiamy przykłady, które mogą posłużyć za wskazówkę podczas wpisywania obserwacji. Przykłady są zaczerpnięte wprost z Rejestru, pokazują miejsce kolizji oraz poprawne (tj. zgodne z przyjętymi założeniami) kategorie środowiska i struktur krajobrazu w otoczeniu tego miejsca.
Przede wszystkim należy pamiętać, że opisujemy środowiska i struktury znajdujące się jedynie w promieniu do 50 m od miejsca kolizji, zaś środowiska znajdujące się w większej odległości pomijamy. W Rejestrze przy wskazywaniu obserwacji na mapie obszar wyznaczany przez promień 50 m jest uwidoczniony w postaci okręgu dookoła pinezki. Takie rozwiązanie zapobiega dowolnej interpretacji otoczenia, porządkuje uzyskany zbiór danych i umożliwia uzyskanie jednorodnych obserwacji. Dzięki temu możliwe jest przeprowadzenie wiarygodnych analiz w zakresie krajobrazowego zróżnicowania kolizji drogowych z udziałem zwierząt.
W formularzu obserwacji opis środowiska znajduje się w polu „Dodatkowe informacje” i składa się z trzech kolumn grupujących pola wielokrotnego wyboru. Charakteryzują one, kolejno, ogólne kategorie środowisk, struktury krzyżujące się z drogą oraz struktury równoległe do drogi. Wśród nich najważniejszy jest zapis w pierwszej kolumnie (Środowisko w promieniu 50m) i o jego wypełnienie szczególnie prosimy. Pożądane jest także zaznaczenie struktur krzyżujących się lub równoległych do drogi, bowiem dostarczają one interesujących informacji o lokalnych uwarunkowaniach mogących zwiększać prawdopodobieństwo kolizji, np. obecność ciągów zieleni wzdłuż polnych dróg czy rowów. Przede wszystkim jednak miejmy na uwadze, że jeżeli nie pamiętamy środowiska lub opisanie jego elementów przysparza nam trudności z uwagi na złożoność krajobrazu, lepiej zrezygnować z jego opisu lub oznaczyć jako „nieznane”.
Dotychczasową kategorię „las/park” nieco poszerzamy i obecnie przyjmuje ona postać „las/park/sad”. Do kategorii tej przypisujemy więc obserwacje stwierdzone w obrębie wszelkiego rodzaju terenów zadrzewionych. Znajdą się tu lasy w klasycznym tego słowa rozumieniu, ale również niewielkie śródpolne zadrzewienia, parki, a także sady i ogrody. Takie poszerzenie wynika m.in. z wątpliwości, jakie zauważamy przy wpisach dotyczących obszarów zabudowanych, miast, wsi i inne obszarów osiedlowych. Przyczyną wątpliwości jest złożoność krajobrazu powodująca trudności z przypisaniem obserwacji do odpowiedniej kategorii. Na przykład obserwacja stwierdzona w centrum miasta może, ale nie musi dotyczyć terenu zabudowanego – jeżeli droga przecina rozległy park będzie to kategoria „las/park/sad”. Teren zabudowany nie oznacza w tym przypadku obszaru zabudowanego w myśl przepisów o ruchu drogowym. Oznacza strukturę środowiska.
Mamy nadzieję, że przedstawione informacje dodatkowo usprawnią funkcjonowanie Rejestru. Poniżej umieszczamy odnośnik do zestawienia, które może służyć jako podpowiedź podczas opisywania środowisk w formularzu obserwacji.
Opracowanie: Karol Kustusch, Andrzej Wuczyński