Zwierzęta na Drodze

Krajobraz za oknem, czapka na głowie czy szelest kolorowych liści pod nogami nieuchronnie świadczą o tym, że po tegorocznym lecie pozostało już tylko wspomnienie. Jest to zatem odpowiedni czas na podsumowanie, niestety smutnych, konsekwencji ruchu drogowego w okresie poprzedniego kwartału tego roku. Opierając się na obserwacjach z lat poprzednich wiemy, że śmiertelność zwierząt na drogach w miesiącach letnich jest w różnym stopniu, ale jednak zawsze niższa względem poprzedniego, wiosennego kwartału roku. Nie inaczej jest i tym razem.

Zderzenia z pojazdami są istotnym dodatkowym czynnikiem śmiertelności kształtującym lokalne populacje ptaków. Niektóre badania szacują, że ofiarami ruchu drogowego w Europie pada około 5 do 10% populacji ptaków. Precyzyjne wyznaczenie miejsc o wysokim ryzyku kolizji w regionalnej lub szerszej skali, jakkolwiek możliwe i pożądane, wymaga wieloletnich obserwacji z aktywnym udziałem szerokiej rzeszy obserwatorów. Istnieją jednak narzędzia umożliwiające wstępną identyfikację potencjalnych czarnych punktów.

Drogi oraz towarzysząca im infrastruktura są nieodłącznym komponentem krajobrazu na obszarach zdominowanych działalnością człowieka. Negatywny wpływ dróg na środowisko jest bardzo zróżnicowany i często silnie destrukcyjny. Oddziaływania te wykraczają dużo dalej poza granice samej infrastruktury, sięgając często na odległość nawet do jednego kilometra i tym samym obejmując potencjalnie 20% powierzchni lądowej Ziemi. Czy zatem wpływ dróg na otoczenie jest wyłącznie negatywny? Niekoniecznie.

Przesilenie letnie już za nami. Pora zatem na krótkie podsumowanie doniesień napływających do Rejetru w miesiącach wiosennych. Na podstawie danych uzyskanych w poprzednich latach wiemy, że napływające do nas obserwacje nie są przypadkowe i odzwierciedlają zjawiska zachodzące w przyrodzie. Ten rok nie odstaje pod tym względem od lat poprzednich. W drugim, wiosennym kwartale odnotowaliśmy wzrost liczby obserwacji związany ze zwiększoną w tym czasie aktywnością zwierząt.

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój wielu inicjatyw i projektów badawczych opartych na udziale szerokiego grona wolontariuszy, tj. zjawiska określanego mianem nauki obywatelskiej (ang. citizen science). Tym niemniej wiarygodność uzyskanych w ten sposób danych pozostaje w dużym stopniu niepotwierdzona. Czy zatem obserwacje zwierząt ginących na drogach dostarczone przez wolontariuszy mogą być wartościowe?