Zwierzęta na Drodze

Częścią naszej misji, obok dokumentowania przypadków śmiertelności zwierząt na drogach, jest również analiza, opisywanie oraz próba rozpoznania wybranych zagadnień związanych z tą problematyką w oparciu o zgromadzone dane. Tym razem, wspólnie z naukowcami z Czeskiego Uniwersytetu Przyrodniczego w Pradze dokonaliśmy pierwszej analizy tzw. czarnych punktów w Polsce na podstawie danych portalu "Zwierzęta na Drodze". Owocem tej współpracy jest publikacja, która właśnie ukazała się w czasopiśmie Science of the Total Environment. Analiza dotyczy aspektów siedliskowych oraz zgodności przestrzennej pomiędzy poszczególnymi grupami kręgowców w kontekście powstawania czarnych punktów. Zapraszamy do zapoznania się z poniższym streszczeniem najważniejszych wniosków oraz do lektury całej publikacji.

W tym miejscu pragniemy podziękować wszystkim współpracownikom i wolontariuszom za zaangażowanie, które przyczynia się do współtworzenia bazy danych Zwierzęta na Drodze. Wkład ten umożliwił powstanie prezentowanej tu publikacji, jest też bezcenny dla pogłębienia ogólnej wiedzy o problemie śmiertelności zwierząt na drogach.

Szacuje się, że na całym świecie istnieje 21,6 miliona kilometrów dróg, a do 2050 roku długość sieci drogowej wzrośnie o 14–23%. W związku z tym wielu biologów zajmujących się ochroną środowiska uważa, że wpływ dróg na dzikie populacje zwierząt stanowi jedno z najbardziej palących współczesnych zagadnień ochrony przyrody. Śmiertelność na drogach jest uważana za jeden z głównych czynników śmiertelności dzikich kręgowców na całym świecie. Dla pełniejszego zrozumienia skutków śmiertelności drogowej na dynamikę populacji konieczne jest dokładne kwantyfikowanie parametrów demograficznych.

Oddziaływanie dróg na zwierzęta, w tym ryzyko występowania kolizji drogowych, zależą m. in. od stopnia adaptacji poszczególnych gatunków do zmian antropogenicznych oraz strategii jakie przyjmują w obliczu zagrożenia. Grupa naukowców z Izraela w swojej ostatniej publikacji ocenia relacje między natężeniem ruchu a ryzykiem śmiertelności na drogach dla różnych taksonów. Wyniki wskazują, że zarówno drogi o dużym, jak i małym natężeniu ruchu stanowią poważne zagrożenie dla dzikiej fauny, ale skala tego zagrożenia zależy od gatunku lub grupy zwierząt.

Miło nam poinformować, że w ostatnich dniach ukazała się kolejna publikacja Rejestru dotycząca śmiertelności ptaków na drogach w Polsce. Tym razem praca dotyczy zagadnienia w skali regionalnej, gdyż jest odpowiedzią na zaproszenie Redakcji czasopisma naukowego „Ptaki Podkarpacia”. W niniejszej publikacji prezentujemy podstawowe statystyki zderzeń ptaków z pojazdami w województwie podkarpackim w oparciu o dane Rejestru, ale również podejmujemy próbę ukazania specyfiki regionalnej tego zjawiska. Streszczenie oraz link do pełnego tekstu pracy zamieszczamy poniżej.

Dziękujemy wszystkim obserwatorom z regionu podkarpackiego za zaangażowanie oraz czas poświęcony na zebranie i wprowadzenie obserwacji do Rejestru, które przyczyniły się do powstania prezentowanej tutaj publikacji.

Jednym z głównych zagrożeń jakie stwarzają ciągi komunikacyjne są kolizje z pojazdami oraz ograniczenie swobody przemieszczania się zwierząt. Powszechnym rozwiązaniem ograniczającym niekorzystny, barierowy wpływ dróg na faunę są przejścia dla zwierząt w formie mostów, tuneli czy przepustów pod drogami. Często jednak ich skuteczność pozostaje nieznana. W czasopiśmie Journal of Applied Ecology ukazał się przeglądowy artkuł przedstawiający syntezę światowej literatury na temat efektywności przejść dla zwierząt dokonaną przez zespół czołowych ekspertów z dziedziny ekologii dróg.