Zwierzęta na Drodze

Drogi, jako dominujący element infrastruktury, wywierają istotny wpływ na ekosystemy, prowadząc do utraty siedlisk, ich fragmentacji, zanieczyszczeń oraz zwiększonej presji antropogenicznej. Mogą również wpływać na zakłócenia interakcji międzygatunkowych, takich jak drapieżnictwo, konkurencja, mutualizm i pasożytnictwo. Stopień oddziaływania będzie zależał od mobilności, wielkości terytoriów, tempa reprodukcji oraz tolerancji poszczególnych gatunków zwierząt na obecność infrastruktury.

W nowym, 2025 roku, życzymy Wam sukcesów w realizacji wszelkich planów, nieustannego rozwoju, a także spełnienia zarówno zawodowego, jak i osobistego. Niech nadchodzące dni będą pełne ciepła, inspiracji i optymizmu.

Jak co roku, zgodnie z naszym zwyczajem, przyznajemy losowo wybranej osobie nagrodę książkową. Ponadto, trzech najaktywniejszych Obserwatorów, z największą liczbą opublikowanych wpisów, otrzymuje upominek. W tym roku główną nagrodę otrzymuje swiergol1, upominki trafią natomiast do następujących Obserwatorów: PrzemekS, barutko oraz elf_zielony.

Gratulujemy wygranych oraz dziękujemy za Wasze wsparcie i zaangażowanie przy regularnym raportowaniu zdarzeń drogowych ze zwierzętami.

Koordynatorzy portalu "Zwierzęta na Drodze".

Częścią naszej misji, obok dokumentowania przypadków śmiertelności zwierząt na drogach, jest również analiza, opisywanie oraz próba rozpoznania wybranych zagadnień związanych z tą problematyką w oparciu o zgromadzone dane. Tym razem, wspólnie z naukowcami z Czeskiego Uniwersytetu Przyrodniczego w Pradze dokonaliśmy pierwszej analizy tzw. czarnych punktów w Polsce na podstawie danych portalu "Zwierzęta na Drodze". Owocem tej współpracy jest publikacja, która właśnie ukazała się w czasopiśmie Science of the Total Environment. Analiza dotyczy aspektów siedliskowych oraz zgodności przestrzennej pomiędzy poszczególnymi grupami kręgowców w kontekście powstawania czarnych punktów. Zapraszamy do zapoznania się z poniższym streszczeniem najważniejszych wniosków oraz do lektury całej publikacji.

W tym miejscu pragniemy podziękować wszystkim współpracownikom i wolontariuszom za zaangażowanie, które przyczynia się do współtworzenia bazy danych Zwierzęta na Drodze. Wkład ten umożliwił powstanie prezentowanej tu publikacji, jest też bezcenny dla pogłębienia ogólnej wiedzy o problemie śmiertelności zwierząt na drogach.

Szacuje się, że na całym świecie istnieje 21,6 miliona kilometrów dróg, a do 2050 roku długość sieci drogowej wzrośnie o 14–23%. W związku z tym wielu biologów zajmujących się ochroną środowiska uważa, że wpływ dróg na dzikie populacje zwierząt stanowi jedno z najbardziej palących współczesnych zagadnień ochrony przyrody. Śmiertelność na drogach jest uważana za jeden z głównych czynników śmiertelności dzikich kręgowców na całym świecie. Dla pełniejszego zrozumienia skutków śmiertelności drogowej na dynamikę populacji konieczne jest dokładne kwantyfikowanie parametrów demograficznych.

Oddziaływanie dróg na zwierzęta, w tym ryzyko występowania kolizji drogowych, zależą m. in. od stopnia adaptacji poszczególnych gatunków do zmian antropogenicznych oraz strategii jakie przyjmują w obliczu zagrożenia. Grupa naukowców z Izraela w swojej ostatniej publikacji ocenia relacje między natężeniem ruchu a ryzykiem śmiertelności na drogach dla różnych taksonów. Wyniki wskazują, że zarówno drogi o dużym, jak i małym natężeniu ruchu stanowią poważne zagrożenie dla dzikiej fauny, ale skala tego zagrożenia zależy od gatunku lub grupy zwierząt.