Myszołów włochaty Buteo lagopus (fot. Tomasz Raczyński).
Zima już za nami, dni są coraz dłuższe, a słońce grzeje coraz śmielej. Słowem... wiosna. Tym samym powracamy do publikacji naszych cyklicznych raportów na temat kolizji drogowych ze zwierzętami. Fenologia tego zjawiska w naszym kraju podlega pewnym sezonowym zmianom, jednak ogólny schemat pozostaje niezmienny. Niewiele obserwacji wpływa w miesiącach zimowych, natomiast począwszy od marca rejestrujemy ich systematyczny wzrost.
Schemat ten odzwierciedla zjawiska zachodzące w świecie przyrody. W naszej strefie klimatycznej zima to okres, kiedy wiele zwierząt zapada w stan hibernacji lub opuszcza nasz kraj, odlatując do cieplejszych rejonów. Te które pozostają ograniczają swoją aktywność do niezbędnego minimum. Wszystko to sprawia, że szczęśliwie, w tym czasie na naszych drogach ginie najmniej zwierząt.
Nagły wzrost kolizji
Wraz ze wzrostem temperatur i nastaniem wiosny sytuacja ulega gwałtownej zmianie. Poczynając od marca liczba obserwacji zaczyna systematycznie rosnąć. Bieżący rok nie odbiega w tym zakresie od lat poprzednich. W lutym wprowadzono do Rejestru 59 obserwacji, w marcu natomiast było ich już 149. Za cały okres zimowy, od grudnia 2019 do lutego 2020 roku, wpłynęły 182 obserwacje.
Rekordowa zima
Co ciekawe, jest to najwyższa liczba obserwacji jaką odnotowano w tym analogicznym okresie w ciągu ostatnich pięciu lat funkcjonowania Rejestu. W latach poprzednich (grudzień-luty), poczynając od zimy 2015/16, notowano odpowiednio 138, 165, 139, 134 obserwacje. Można przypuszczać, że wyższa liczba tym razem odnotowanych kolizji miała związek z większą aktywnością zwierząt spowodowaną rekordowo łagodną zimą 2019/20.
Wczesne pojawy płazów
Potwierdzeniem łagodnej zimy były wczesne pojawy płazów. Pierwszym wpisem były bardzo wczesne obserwacje wiosennej migracji ropuch szarych Bufo bufo oraz żaby moczarowej Rana arvalis, które zginęły na drodze krajowej przy granicy Parku Narodowego Ujście Warty (obs. Jan Kaczmarek). W lutym wpłynęło łącznie siedem obserwacji dotyczących śmierci płazów na drogach. Od marca obserwujemy wyraźny wzrost liczby wpisów dotyczących płazów (25) oraz pierwszą odnotowaną dotychczas marcową obserwację jaszczurki zwinki Lacerta agilis (obs. Gonia).
Grzywacze, słonki i jeże - zwiastuny wiosny wśród ofiar kolizji
Marzec to również czas, kiedy niestety zaczynają napływać informacje o pierwszych ginących na drogach gatunkach migrujących ptaków lub budzących się z zimowego snu jeżach. Odnotowano pierwsze w tym roku obserwacje rudzików Erithacus rubecula, grzywaczy Columba palumbus, kwiczołów Turdus pilaris, słonki Scolopax rusticola (obs. Anna Babst) oraz wyraźny wzrost liczby potrąconych kosów (luty 3; marzec 19). Wpłynęły również pierwsze obserwacje rozjechanych jeży Erinaceus sp. (10). Spośród gatunków wcześniej nie rejestrowanych wśród ofiar kolizji drogowych otrzymaliśmy obserwację dotyczącą myszołowa włochatego Buteo lagopus (obs. Raq).
Zwierzęta domowe na drodze
Cenimy sobie bezpośredni kontakt z Obserwatorami Rejestru. Dlatego cieszymy się z każdego zapytania, sugestii czy konsultacji, które do nas napływają. Dotyczą one różnych zagadnień dotyczących przedmiotowego zagadnienia, jak również i funkcjonowania samego Rejestru. W ostatnim czasie otrzymywaliśmy szereg zapytań dotyczących możliwości wprowadzania zwierząt domowych ginących na naszych drogach. Dotychczasowym założeniem serwisu Zwierzęta na Drodze było rejestrowanie kolizji drogowych jedynie ze zwierzętami dzikimi. Jednak w ślad za napływającymi do nas sugestiami, od 1 kwietnia możliwe jest również wprowadzanie potrąconych przez pojazdy kotów domowych i psów. Wierzymy, że dzięki temu, w niedalekiej przyszłości, możliwa będzie analiza i rozpoznanie również tego zjawiska w naszym kraju.
Wszystkim Sympatykom i Obserwatorom Rejestru życzymy w nadchodzącym czasie dobrego zdrowia i spokojnych choć nietypowych Świąt Wielkiej Nocy.
Karol Kustusch & Andrzej Wuczyński
Koordynatorzy
Zwierzęta na Drodze