Przejście górne dla zwierząt (AdobeStock).
Drogi, jako dominujący element infrastruktury, wywierają istotny wpływ na ekosystemy, prowadząc do utraty siedlisk, ich fragmentacji, zanieczyszczeń oraz zwiększonej presji antropogenicznej. Mogą również wpływać na zakłócenia interakcji międzygatunkowych, takich jak drapieżnictwo, konkurencja, mutualizm i pasożytnictwo. Stopień oddziaływania będzie zależał od mobilności, wielkości terytoriów, tempa reprodukcji oraz tolerancji poszczególnych gatunków zwierząt na obecność infrastruktury.
Ostatnia publikacja autorstwa Pablo Quilesa i Rafaela Barrientosa, specjalistów z zakresu ekologii dróg, przedstawia kompleksową analizę wpływu dróg na interakcje międzygatunkowe. Autorzy przeanalizowali 195 artykułów naukowych koncentrując się na mechanizmach zaburzania interakcji międzygatunkowych przez drogi. Poniżej przedstawiamy kluczowe ustalenia wynikające z analizy:
Wpływ dróg na drapieżnictwo:
-
- Niektóre drapieżniki wykorzystują drogi jako korytarze do przemieszczania się, co zwiększa ich sukces łowiecki, podczas gdy inne drapieżne gatunki unikają dróg.
- Wpływ na konkurencję:
- Drogi zmieniają dynamikę konkurencji między gatunkami, sprzyjając gatunkom bardziej ekspansywnym, w tym inwazyjnym.
- Zakłócenie mutualizmu:
- Drogi degradują interakcje mutualistyczne, takie jak zapylanie i rozsiewanie nasion.
- Zmniejszona liczba zapylaczy w pobliżu dróg wynika ze śmiertelności owadów, fragmentacji siedlisk oraz zanieczyszczeń.
- Fragmentacja siedlisk ogranicza migrację zwierząt odpowiedzialnych za rozsiewanie nasion, co zmniejsza skuteczność tego procesu.
- Wzrost podatności na pasożyty:
- W ekosystemach wodnych sól drogowa zmienia interakcje pasożytnicze, zwiększając podatność niektórych gatunków na infekcje.
Autorzy publikacji postulują możliwe rozwiązania zaradcze, minimalizujące negatywne oddziaływanie dróg:
Poszerzanie i zróżnicowanie poboczy dróg, aby zwiększyć różnorodność mikrosiedlisk i wspierać usługi ekosystemowe, takie jak zapylanie i rozsiewanie nasion.
- Wprowadzenie różnych reżimów koszenia w celu poprawy jakości siedlisk.
- Redukcja stosowania soli drogowej na rzecz mniej szkodliwych środków.
- Regularne usuwanie padliny z dróg oraz wdrażanie mechanizmów spowalniania ruchu.
Drogi mają szeroki i różnorodny wpływ na ekosystemy, szczególnie na interakcje międzygatunkowe, co może prowadzić do długoterminowych zakłóceń w funkcjonowaniu ekosystemów. Publikacja podkreśla potrzebę dalszych badań oraz zrównoważonego zarządzania infrastrukturą drogową, aby minimalizować jej negatywne skutki dla bioróżnorodności.
Opracowanie: Karol Kustusch