Photo by Kelly L from Pexels
Infrastruktura drogowa stanowi poważne zagrożenie dla dzikiej przyrody ze względu na ryzyko kolizji dzikich zwierząt z pojazdami. Wdrażanie środków łagodzących, takich jak np. odpowiednie lokowanie i konstrukcje skrzyżowań, wygrodzenia czy przejścia i przepusty dla zwierząt, powinny uwzględniać cykle życiowe gatunków i ich wymagania ekologiczne. Pożądane jest w tym celu gromadzenie danych w skali regionu lub kraju, możliwe jedynie dzięki wykorzystaniu nauki obywatelskiej (citizen science).
Międzynarodowy zespół naukowy, z udziałem włoskich i niemieckich biologów dokonał analizy trendów wypadków drogowych w aspekcie czasowym i przestrzenym, z wykorzystaniem danych zebranych przez wolontariuszy na obszarze jednego z najbardziej zurbanizowanych, a jednocześnie bioróżnorodnych regionów Włoch (Campania). Obserwacje zwierząt ginących na drogach prowadzono w okresie od sierpnia 2014 do października 2016 roku.
Trendy czasowo-przestrzenne
Odnotowano łącznie 529 przypadków kolizji drogowych obejmujących 33 gatunki zwierząt, w tym 13 ssaków, 10 ptaków, 6 gadów i 2 gatunki płazów. Analiza statystyczna wykazała istotne trendy czasowe występowania kolizji dla lisa rudego, jeża europejskiego, kuny domowej i borsuka europejskiego. Szczyty śmiertelności na drogach przypadały między miesiącami zimowymi a wiosennymi. Zaobserwowano wyższą śmiertelność w krajobrazach o antropogenicznych klasach pokrycia terenu, takich jak złożone uprawy, sady lub tereny zabudowane.
Efektywność nauki obywatelskiej
Wyniki tych badań pozwoliły na opracowanie mapy ryzyka kolizji drogowych ze zwierzętami, która może pomóc w planowaniu rozmieszczenia środków łagodzących. Powyższa analiza to kolejny przykład potencjału drzemiącego w inicjatywach opartych na współpracy społeczeństwa z instytucjami naukowymi.
Opracowanie: Karol Kustusch